ΠΡΑΣΙΝΕΣ-ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ
ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ (πδσ)
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ: Εκδόθηκαν οδηγίες συμπλήρωσης των πεδίων του ΚΗΜΔΗΣ σχετικά με την εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τις Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις. Οδηγίες συμπλήρωσης ΚΗΜΔΗΣ για ΠΔΣ (pdf).
Περιεχόμενα
Α. ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ
Ορισμός
Οι Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις (ΠΔΣ) ορίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως «η διαδικασία με την οποία οι δημόσιες αρχές επιδιώκουν να συνάψουν συμβάσεις για αγαθά, υπηρεσίες και έργα με μικρότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις καθ᾽ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους, σε σύγκριση με αγαθά, υπηρεσίες και έργα που επιτελούν την ίδια πρωταρχική λειτουργία τα οποία θα αποτελούσαν το αντικείμενο της σύμβασης υπό άλλες συνθήκες».
Στόχοι – Οφέλη
Οι αναθέτουσες αρχές και οι αναθέτοντες φορείς είναι οι μεγαλύτεροι αγοραστές αγαθών, υπηρεσιών και έργων, και ως εκ τούτου οι δημόσιες συμβάσεις αποτελούν ισχυρό εργαλείο εφαρμογής περιβαλλοντικών, κοινωνικών και οικονομικών πολιτικών. Χρησιμοποιώντας την αγοραστική τους δύναμη για να προμηθευτούν αγαθά, υπηρεσίες και έργα με μειωμένες περιβαλλοντικές επιπτώσεις, μπορεί να συμβάλουν σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο στην επίτευξη εθνικών και διεθνών στόχων βιωσιμότητας και περιβαλλοντικής πολιτικής. Οι στόχοι αυτοί σχετίζονται με τη λελογισμένη χρήση των πόρων μέσω της βιώσιμης κατανάλωσης και παραγωγής αγαθών στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και τον μετριασμό αυτής.
Οι ΠΔΣ μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό παράγοντα προώθησης της καινοτομίας, παρέχοντας πραγματικά κίνητρα για την ανάπτυξη πράσινων προϊόντων και υπηρεσιών. Επιπλέον, οι ΠΔΣ μπορούν να συμβάλουν στην εξοικονόμηση πόρων για τον δημόσιο τομέα, ιδιαίτερα όταν συνεκτιμηθεί το κόστος του κύκλου ζωής του αγαθού, της υπηρεσίας ή του έργου και όχι μόνο η τιμή αγοράς.
Οι ΠΔΣ είναι άμεσα συνδεδεμένες με τις αρχές της Κυκλικής Οικονομίας. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή οι αναφερόμενες ως Κυκλικές Δημόσιες Συμβάσεις μπορούν να οριστούν «οι διαδικασίες με τις οποίες οι δημόσιες αρχές προμηθεύονται αγαθά ή αναθέτουν έργα και υπηρεσίες που επιδιώκουν να συνεισφέρουν σε κλειστούς κύκλους ενέργειας και υλικών εντός των αλυσίδων εφοδιασμού, ενώ παράλληλα ελαχιστοποιούνται ή/και αποφεύγονται οι αρνητικές περιβαλλοντικές συνέπειες και η δημιουργία αποβλήτων καθ’ ολόκληρο τον κύκλο ζωής τους». Μπορούν να διαδραματίσουν βασικό ρόλο στην κυκλική οικονομία και για τον λόγο αυτό η Επιτροπή ενθαρρύνει τον ρόλο αυτό μέσω δράσεών της στις ΠΔΣ, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση σε συναφείς πτυχές, όπως η ανθεκτικότητα και η δυνατότητα επισκευής, και δίνοντας το παράδειγμα στις δικές της προμήθειες.
Ειδικότερα, η σταδιακή εφαρμογή περιβαλλοντικών κριτηρίων στις δημόσιες συμβάσεις αναμένεται να συμβάλλει στα εξής:
- Στη μείωση του ενεργειακού και οικολογικού αποτυπώματος, συμβάλλοντας στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
- Στη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον.
- Στη συμβολή στην αειφορική και αποδοτικότερη χρήση των φυσικών πόρων και της ενέργειας.
- Στην προώθηση της καινοτομίας και της ανταγωνιστικότητας.
- Στην εξοικονόμηση δημοσίων πόρων, λαμβάνοντας υπόψη το κόστος του κύκλου ζωής.
- Στην τόνωση της ζήτησης των δευτερογενών υλικών, ενισχύοντας την εγχώρια επιχειρηματικότητα, τις περιβαλλοντικές τεχνολογίες, τις υπηρεσίες επισκευής και επαναχρησιμοποίησης, καθώς και το κυκλικό πρότυπο παραγωγής και κατανάλωσης αντί του γραμμικού.
- Στην ενίσχυση της κοινωνικής ευαισθητοποίησης για τα θέματα της προστασίας του περιβάλλοντος, στην αναπαραγωγή και επέκταση του μοντέλου προμηθειών και στον ιδιωτικό τομέα.
Β. ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ
Για την προώθηση των Πράσινων Δημοσίων Συμβάσεων συστάθηκε η «Επιτροπή για τις Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις». Για τη συγκρότηση, τη σύνθεση και το έργο της εκδόθηκαν οι υπουργικές αποφάσεις υπ’ αρ. 63955/08-06-2017 (ΥΟΔΔ 277), υπ’ αρ. 39442/10-04-2018 (ΥΟΔΔ 223), υπ’ αρ. 54507/22-05-2019 (ΥΟΔΔ 338) και υπ’ αρ. 129059/12-12-2019 (ΥΟΔΔ 1090).
Η Επιτροπή για τις Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις αποτελείται από έντεκα μέλη, που εκπροσωπούν το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, το Υπουργείο Εσωτερικών, το Υπουργείο Υγείας και την Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων. Ως επισπεύδουσα υπηρεσία για τη χάραξη Εθνικής Πολιτικής και την εκπόνηση Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την προώθηση των Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων, βάσει των ρυθμίσεων της ενωσιακής νομοθεσίας, ορίστηκε η Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Οι αρμοδιότητες της Επιτροπής είναι, κατά κύριο λόγο, οι εξής:
- Η εκπόνηση σχεδίου δράσης για την προώθηση των Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων και η υποβολή προτάσεων για τη χάραξη εθνικής πολιτικής.
- Η επιλογή προϊόντων, υπηρεσιών και έργων στα οποία εφαρμόζονται περιβαλλοντικά κριτήρια.
- Η εξέταση σύνταξης περιβαλλοντικών κριτηρίων ή υιοθέτησης των πράσινων κριτηρίων της ΕΕ.
- Η έγκαιρη ενημέρωση των εμπλεκομένων, όπως των αναθετουσών αρχών και των οικονομικών φορέων της χώρας.
- Η αξιολόγηση, η παρακολούθηση της εφαρμογής και η επικαιροποίηση της εθνικής πολιτικής και του Σχεδίου Δράσης,
- Η εισήγηση προς την πολιτική ηγεσία κάθε αναγκαίας νομοθετικής ρύθμισης και τροποποίησης του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου, όπου απαιτείται, καθώς και της λήψης των αναγκαίων μέτρων για την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων για τις Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις και την πραγματοποίηση του σκοπού τους,
- Η εισήγηση προς την πολιτική ηγεσία για την ανάθεση μελετών, την οργάνωση ή τη συμμετοχή σε σεμινάρια, προγράμματα, διαλέξεις ή δημόσιες συζητήσεις για την ενημέρωση, την ανάπτυξη και διάδοση των αρχών και εφαρμογών των Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων, την πρόσκληση ειδικών εμπειρογνωμόνων και επιστημόνων με σκοπό την τεχνική και επιστημονική υποστήριξή της και τη συγκρότηση σε κάθε αρμόδιο υπουργείο επιμέρους ομάδων εργασίας για την παροχή συνδρομής στο έργο της Επιτροπής και στα επιμέρους θέματα των Πράσινων Δημόσιων Συμβάσεων που άπτονται της αρμοδιότητας των εμπλεκομένων Υπουργείων.
Γ. ΦΟΡΕΙΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΔΣ
Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τις Πράσινες Δημόσιες Συμβάσεις (ΠΔΣ) θέτει σταδιακά σε όλες τις αναθέτουσες αρχές και τους αναθέτοντες φορείς ποσοτικούς στόχους για τη διενέργεια πράσινων δημοσίων συμβάσεων σε καθορισμένες κατηγορίες αγαθών, υπηρεσιών και δημοσίων έργων με χρονικό ορίζοντα τα τρία έτη.
Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τις ΠΔΣ επίσης περιλαμβάνει μία σειρά από δράσεις ευαισθητοποίησης, ενημέρωσης και επιμόρφωσης των εμπλεκομένων φορέων (αναθέτουσες αρχές και οικονομικοί φορείς). Οι φορείς που είναι κατά περίπτωση υπεύθυνοι για τις δράσεις αυτές είναι το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, το Υπουργείο Εσωτερικών, το Υπουργείο Υγείας και την Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων.
Δ. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΠΔΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ
Στα κριτήρια που προτείνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στα κράτη – μέλη, προκειμένου να γίνουν οι δημόσιες προμήθειες πράσινες, συμπεριλαμβάνονται τρία στοιχεία, τα οποία ενσωματώνουν βασικές αρχές της κυκλικής οικονομίας:
1) Εστίαση στην παροχή υπηρεσιών και λιγότερο στην προμήθεια αγαθών.
2) Εστίαση στον (οικο)σχεδιασμό των προϊόντων, στις φάσεις χρήσης τους και στο τέλος του κύκλου ζωής τους.
3) Εστίαση στον διάλογο με την αγορά.
Για την προώθηση των ΠΔΣ υποστηρίχτηκε η θέσπιση ενιαίας δέσμης κριτηρίων, η οποία περιορίζει σημαντικά τη διοικητική επιβάρυνση για τους οικονομικούς φορείς και τις αναθέτουσες αρχές που συνάπτουν ΠΔΣ. Τα κοινά κριτήρια για τις ΠΔΣ είναι ιδιαίτερα επωφελή, τόσο για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε περισσότερα του ενός κράτη – μέλη, όσο και για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Έχουν καθοριστεί πράσινα κριτήρια για την προμήθεια προϊόντων και την παροχή υπηρεσιών, τα οποία μπορούν να ενσωματωθούν απευθείας στα τεύχη προκήρυξης των σχετικών διαγωνισμών. Τα εν λόγω κριτήρια για τις ΠΔΣ αναθεωρούνται και επικαιροποιούνται τακτικά, ώστε να λαμβάνονται υπόψη τα πιο πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα σχετικά με τα προϊόντα, τις νέες τεχνολογίες, τις εξελίξεις στην αγορά και τις αλλαγές στη νομοθεσία. Τα περισσότερα κριτήρια είναι διαθέσιμα σε όλες τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ.
Σχετικό εκπαιδευτικό βοήθημα (Training Toolkit) στη σχετική ιστοσελίδα της ΕΕ (http://ec.europa.eu/environment/gpp/toolkit_en.htm).
Τα πράσινα κριτήρια της ΕΕ βασίστηκαν σε υφιστάμενα ευρωπαϊκά και εθνικά κριτήρια χορήγησης του οικολογικού σήματος, κατά περίπτωση, καθώς και σε στοιχεία από φορείς της βιομηχανίας και της κοινωνίας των πολιτών. Εκπονήθηκαν από ομάδα εμπειρογνωμόνων, στην οποία συμμετείχαν αντιπρόσωποι των κρατών – μελών που δραστηριοποιούνται στον τομέα των ΠΔΣ. Στα καθορισθέντα κριτήρια γίνεται διάκριση μεταξύ «στοιχειωδών» και «αναλυτικών» κριτηρίων. Τα «στοιχειώδη» κριτήρια έχουν καταρτιστεί για να διευκολυνθεί η εφαρμογή της διαδικασίας, καθώς επικεντρώνονται στα κύρια πεδία περιβαλλοντικών επιδόσεων ενός προϊόντος και αποβλέπουν στην ελαχιστοποίηση του διοικητικού κόστους για τις επιχειρήσεις. Τα «αναλυτικά» κριτήρια λαμβάνουν υπόψη περισσότερες πτυχές ή υψηλότερα επίπεδα των περιβαλλοντικών επιδόσεων και μπορούν να χρησιμοποιούνται από αναθέτουσες αρχές που επιθυμούν να στηρίξουν περαιτέρω την επίτευξη των στόχων για το περιβάλλον και την καινοτομία. Δεδομένου ότι τα «στοιχειώδη» κριτήρια αποτελούν το θεμέλιο των «αναλυτικών» κριτηρίων, η διάκριση που γίνεται μεταξύ αυτών των δύο κατηγοριών αντικατοπτρίζει διαφορές όσον αφορά στον βαθμό φιλοδοξίας για τα πράσινα προϊόντα και τη διαθεσιμότητά τους, ενώ αμφότερες οι κατηγορίες αποσκοπούν στην εξέλιξη των αγορών προς την ίδια κατεύθυνση. Μια διαδικασία διαγωνισμού θεωρείται «πράσινη» αν έχει ως αποτέλεσμα τη σύναψη σύμβασης που πληροί τα «στοιχειώδη» κριτήρια ΠΔΣ.
Οι κατηγορίες προϊόντων και υπηρεσιών και τα πράσινα κριτήρια αυτών παρουσιάζονται αναλυτικά στη σχετική ιστοσελίδα της ΕΕ (https://ec.europa.eu/environment/gpp/eu_gpp_criteria_en.htm)
Ε. ΕΝΙΑΙΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΜΕ ΠΡΑΣΙΝΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ
Προμήθεια Αγαθών
- Υπηρεσίες
- Δημόσια Έργα
- Τομέας Υγείας
ΣΤ. ΚΟΣΤΟΣ ΚΥΚΛΟΥ ΖΩΗΣ (LCC)
Ορισμός
Το κόστος κύκλου ζωής (Life Cycle Costing) είναι μια σημαντική οικονομική ανάλυση που χρησιμοποιείται στην επιλογή εναλλακτικών λύσεων, που επηρεάζουν τόσο τις εκκρεμείς όσο και τις μελλοντικές δαπάνες. Συγκρίνει τις αρχικές επενδυτικές επιλογές και προσδιορίζει τις εναλλακτικές λύσεις με το λιγότερο κόστος για μια περίοδο ετών.
Η κοστολόγηση του κύκλου ζωής καλύπτει, στο βαθμό που αρμόζει, ένα μέρος ή το σύνολο των ακόλουθων ειδών κόστους κατά τη διάρκεια του κύκλου ζωής ενός προϊόντος, μιας υπηρεσίας ή ενός έργου:
(α) κόστος που βαρύνει την αναθέτουσα αρχή ή άλλους χρήστες, όπως:
(i) το κόστος που σχετίζεται με την απόκτηση,
(ii) το κόστος χρήσης, όπως για την κατανάλωση ενέργειας και άλλων πόρων / πηγών,
(iii) το κόστος συντήρησης,
(iv) το κόστος τέλους του κύκλου ζωής, όπως το κόστος συλλογής και ανακύκλωσης,
(β) το κόστος που οφείλεται σε εξωτερικούς περιβαλλοντικούς παράγοντες που συνδέονται με το προϊόν, την υπηρεσία ή το έργο στη διάρκεια του κύκλου ζωής τους, εφόσον η οικονομική αξία τους μπορεί να προσδιοριστεί και να επαληθευτεί. Στο κόστος αυτό μπορεί να περιλαμβάνεται το κόστος εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και άλλων εκπομπών ρύπων, καθώς και το κόστος για το μετριασμό της κλιματικής αλλαγής.
Κόστος Κύκλου Ζωής και Ευρωπαϊκή Ένωση
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αναπτύξει μια σειρά τομεακών εργαλείων υπολογισμού του κόστους κύκλου ζωής (LCC), που στοχεύουν στη διευκόλυνση της χρήσης του κόστους κύκλου ζωής μεταξύ των δημόσιων προμηθευτών (https://ec.europa.eu/environment/gpp/lcc.htm).
Ζ. ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ
Ο συγκεκριμένος διαγωνισμός αφορά στην προμήθεια υλικών καθαριότητας και πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου URBACT Making Spend Matter. Για τη συγκεκριμένη πράσινη δημόσια σύμβαση, ο Δήμος Καβάλας μπήκαμε στις καλές πρακτικές του έργου URBACT, ενώ η συνολική προσπάθεια του Δήμου Καβάλας για την εκπόνηση ενός στρατηγικού σχεδίου προμηθειών παρουσιάστηκε στο ετήσιο συνέδριο της ΚΕΔΕ αλλά και στην URBAN AGENDA. (συνημμένα σχετικά αρχεία)
Περισσότερα για αυτή τη δράση μπορείτε να δείτε στα παρακάτω βίντεο, αλλά και στις σχετικές συνημμένες μελέτες:
Συνέντευξη: https://youtu.be/sK2MIljpjRo
How we made it: https://www.preston.gov.uk/article/3546/Making-Spend-Matter-Toolkit-Kavala-basic-and-advanced-spend-analysis-case-studies
Περισσότερες πληροφορίες για το έργο Making Spend Matter: https://urbact.eu/making-spend-matter
Ο Δήμος Καβάλας υλοποιεί του έργου URGE «Circular Building Cities» (Πόλεις που επενδύουν στην Κυκλική Οικονομία) της κοινοτικής πρωτοβουλίας URBACT III, σε συνεργασία με τον Δήμο της Ουτρέχτης (Ολλανδία), την Διαδημοτική Ένωση του Oeste (Πορτογαλία), τη Δημοτική επιχείρηση Nigrad (Σλοβενία), τον Δήμο της Riga (Λετονία), την πόλη της Γρανάδας ( Ισπανία), την πόλη της Κοπεγχάγης (Δανία), τον Δήμο του Πράτο (Ιταλία) και την πόλη του Μονάχου (Γερμανία).
Στο πλαίσιο αυτό ο Δήμος Καβάλας ολοκλήρωσε ένα Συμμετοχικό, Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης για την ανακύκλωση των ΑΕΚΚ στον Δήμο Καβάλας, ένα σχέδιο που συγκέντρωσε διθυραμβικές κριτικές από τους ad hoc experts του έργου που το
αξιολόγησαν αλλά και από την τεχνική γραμματεία του προγράμματος URBACT. Επιπλέον, το συγκεκριμένο Σχέδιο εγκρίθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο Καβάλας, ενσωματώθηκε στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα του Δήμου και άρα ο Δήμος δεσμεύεται να στοχεύσει στην κυκλική οικονομία του κατασκευαστικού τομέα για την επόμενη πενταετία. Τέλος, ο Δήμος προχώρησε στην δημιουργία του τεύχους αγροτικής οδοποιίας με χρήση ανακτημένων υλικών και αναμένει τη σχετική συμβασιοποίση.
Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης για την ανακύκλωση των ΑΕΚΚ στον Δήμο Καβάλας: https://urbact.eu/sites/default/files/media/urge_integrated_action_plan_city_of_kavala_final.pdf
Περισσότερες πληροφορίες για το έργο URGE «Circular Building Cities» (Πόλεις που επενδύουν στην Κυκλική Οικονομία): https://urbact.eu/urge
Η ενδοκοινοτική δομή του Ντινάν, που βρίσκεται στην περιοχή της Βρετάνης (Γαλλία), δημοσίευσε το 2020 πρόσκληση υποβολής προσφορών για υπηρεσίες καθαρισμού φιλικές προς το περιβάλλον και κοινωνικά υπεύθυνες. Η δομή του Ντινάν αποτελείται από 64 δήμους και περίπου 100.000 κατοίκους.
Μετά την έναρξη του Εδαφικού Σχεδίου για το κλίμα και την ενέργεια του αέρα, στις υπηρεσίες καθαρισμού προσδιόρισαν την ποιότητα του αέρα σε εσωτερικούς χώρους ως τον τομέα προτεραιότητας. Οι πιο πρόσφατοι διαγωνισμοί τους για υπηρεσίες καθαρισμού περιελάμβαναν μια σειρά περιβαλλοντικών και κοινωνικών συνθηκών. Με στόχο τη μείωση των λυμάτων και τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα, διασφαλίζουν επίσης καλές συνθήκες εργασίας για το προσωπικό και αντιμετωπίζουν κοινωνικά ζητήματα, όπως η ανεργία.
Η σύμβαση που προκύπτει αντιπροσωπεύει εξοικονόμηση κόστους 20% σε σύγκριση με προηγούμενες συμβάσεις.
Η παρακολούθηση έδειξε επίσης σημαντική μείωση των ατμοσφαιρικών ρύπων. Η σύμβαση απέδειξε ξεκάθαρα ότι οι δημόσιες συμβάσεις μπορούν να αποτελέσουν εξαιρετικό μοχλό για την ταυτόχρονη αντιμετώπιση κοινωνικών και περιβαλλοντικών προτεραιοτήτων.
Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε τον παρακάτω σύνδεσμο.
https://ec.europa.eu/environment/gpp/pdf/news_alert/Issue_110_Case_Study_201_Dinan.pdf
Η CuRe ανακάλυψε μια πιο έξυπνη τεχνολογία για τη δημιουργία μιας πλήρους κυκλικής αλυσίδας πολυεστέρα. Αναζωογονεί κάθε τύπο χρησιμοποιημένου πολυεστέρα αφαιρώντας το χρώμα και μετατρέποντάς το σε διαυγή σφαιρίδια που έχουν τις ίδιες ιδιότητες με τον παρθένο πολυεστέρα. Τον Ιούλιο του 2020 άνοιξε ένα πιλοτικό εργοστάσιο στο Emmen (Ολλανδία).
Τα υφιστάμενα δίκτυα φωτοβολταϊκών για τη στάθμευση οχημάτων που συνήθως βρίσκονται δίπλα σε δημόσια κτίρια είναι εξοπλισμένα με σημεία φόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα. Τα δίκτυα αυτά των ηλιακών σταθμών φόρτισης θα παρέχουν καθαρή ενέργεια για τη φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων και, όταν δεν υπάρχουν οχήματα, μπορούν να παρέχουν καθαρή ενέργεια σε τοπικά δημόσια κτίρια. Με αυτόν τον τρόπο θα βελτιωθεί η ποιότητα του αέρα, θα αντιμετωπιστεί η κλιματική αλλαγή και θα υποστηριχτεί η μετάβαση της ενέργειας. Για να διαβάσετε την πλήρη μελέτη επισκεφτείτε τον παρακάτω σύνδεσμο: https://ec.europa.eu/environment/gpp/pdf/news_alert/Issue_104_Case_Study_192_AMB.pdf
Κεντρικός σκοπός αυτής της προμήθειας ήταν να ανακαλυφθεί τι είδους αποτέλεσμα θα μπορούσε να επιτευχθεί με τη βαθμολόγηση του αποτυπώματος άνθρακα του έργου ως μέρος της προμήθειας.Εκτός από την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης, ο στόχος ήταν να ελαχιστοποιηθούν οι εκπομπές των κατασκευών και της παραγωγής υλικών. Η προμήθεια αφορούσε το σχεδιασμό και την κατασκευή τεσσάρων πολυκατοικιών υψηλής ποιότητας και χαμηλών εκπομπών άνθρακα, με υπόγειο χώρο στάθμευσης. Προκειμένου να μειωθεί ο αντίκτυπος στο κλίμα, ο επιλεγμένος προμηθευτής έπρεπε να έχει μία φιλόδοξη πρόταση απέναντι στην επίτευξη χαμηλών εκπομπών άνθρακα τόσο στο σχεδιασμό όσο και στην υλοποίηση του έργου. Για να διαβάσετε την πλήρη μελέτη επισκεφτείτε τον παρακάτω σύνδεσμο: https://ec.europa.eu/environment/gpp/pdf/news_alert/Issue_104_Case_Study_193_Helsinki.pdf
Στα πλαίσια του έργου CircPro (Smart Circular Procurement) δημοσιεύτηκαν δεκαεπτά καλές πρακτικές CircPro.
Το έργο αυτό χρηματοδοτείται από το Interreg Europe και στοχεύει στην προώθηση της μετάβασης σε μια πιο κυκλική οικονομία που σχετίζεται με την εθνική και περιφερειακή λήψη αποφάσεων, αυξάνοντας την εφαρμογή των κυκλικών συμβάσεων. Η εταιρική σχέση αποτελείται από 11 εταίρους από 10 περιοχές.
Οι εταίροι του έργου CircPro έχουν εντοπίσει έναν αριθμό καλών πρακτικών (GPs) από τις περιοχές εταιρικής σχέσης που θα μπορούσαν να ενισχύσουν την εφαρμογή των κυκλικών συμβάσεων. Ενώ κάποιες καλές πρακτικές βρίσκονται στη διαδικασία αξιολόγησης, έντεκα καλές πρακτικές έχουν ήδη αναγνωριστεί από εμπειρογνώμονες ως δυνητικές πηγές έμπνευσης και μάθησης για τους ευρωπαίους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής.
Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε τον παρακάτω σύνδεσμο:
https://www.interregeurope.eu/circpro/news/news-article/12101/circpro-and-its-17-good-practices/
Ο πιο πρόσφατος διαγωνισμός της Αρχής Περιβάλλοντος και Πόρων περιελάμβανε μια σειρά περιβαλλοντικών και κοινωνικών απαιτήσεων για τη διασφάλιση καλών συνθηκών εργασίας για το προσωπικό που απασχολείται βάσει της σύμβασης για τα επόμενα τρία χρόνια. Η σύμβαση (αξίας περίπου 100.000 € ετησίως) περιλαμβάνει μόνο τη χρήση προϊόντων καθαρισμού με οικολογικό σήμα της ΕΕ – όπως καθαριστικά γενικής χρήσης, καθαριστικά υγιεινής και καθαριστικά τζαμιών. Η υποχρεωτικότητα που τέθηκε για την Ομάδα Προϊόντων Καθαρισμού στο Εθνικό Σχέδιο Δράσης της Μάλτας για τις ΠΔΣ είχε ως αποτέλεσμα την έκδοση πολυάριθμων διαγωνισμών με πιο φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα καθαρισμού, γεγονός που μειώνει τις επικίνδυνες επιπτώσεις.
Κατεβάστε την πλήρη μελέτη περίπτωσης εδώ.
https://ec.europa.eu/environment/gpp/pdf/news_alert/Issue_108_Case_Study_199_Malta.pdf
Ο διαγωνισμός πραγματοποιήθηκε στη Τσεχία σε μία νέα μονάδα θεραπείας για αναπνευστικά νοσήματα. Ο προμηθευτής που κέρδισε προσέφερε μια σειρά από βιώσιμες λύσεις, συμπεριλαμβανομένων των επαναχρησιμοποιήσιμων (ή πλήρως ανακυκλώσιμων) εξαρτημάτων της υπάρχουσας κύριας κατασκευής και μία εσωτερική σχεδιαστική λύση που επιτρέπει μελλοντικές απλές προσαρμογές της διάταξης. Ο σχεδιασμός του κτιρίου προβλέπει επίσης τη συλλογή όμβριων υδάτων και την επακόλουθη χρήση τους για άρδευση, με το πλεόνασμα του να απορροφάται απευθείας στον χώρο της μονάδας. Επιπλέον, ο ανάδοχος δεσμεύτηκε να επιτύχει ετήσια κατανάλωση μη ανανεώσιμης πρωτογενούς ενέργειας (NPE) 93 kWh/m2/έτος και μέσο συντελεστή θερμότητας μεταφοράς μέσω του κελύφους του κτιρίου (Uem) 0,21 W/(m2.K) (με στόχο του Uem ≤ 0,25 W/m2K).
Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφτείτε τον παρακάτω σύνδεσμο.
https://ec.europa.eu/environment/gpp/pdf/news_alert/Issue_109_Case_Study_200_South_Moravian.pdf
Ο Κατάλογος Καλών Πρακτικών στην Κυκλική Οικονομία εντοπίζει καλές πρακτικές που πραγματοποιούνται στην Ισπανία οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν από άλλους ενδιαφερόμενους φορείς.
Στην ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (https://green-business.ec.europa.eu/green-public-procurement/good-practice-library_en) καταγράφονται καλές πρακτικές Πράσινων Δημοσίων Συμβάσεων για τις παρακάτω κατηγορίες:
- Κτίρια
- Προϊόντα και υπηρεσίες καθαρισμού
- Σύστημα συμπαραγωγής
- Χαρτί φωτοαντιγραφικό και γραφής
- Ηλεκτρική ενέργεια
- Τρόφιμα και υπηρεσίες τροφοδοσίας
- Έπιπλα
- Προϊόντα και υπηρεσίες κηπουρικής
- Εσωτερικός φωτισμός
- Εφαρμογή πολιτικής Πράσινων Δημοσίων Συμβάσεων
- Σχεδιασμός, κατασκευή και διαχείριση κτηρίων, γραφείων
- Ηλεκτρικός και ηλεκτρονικός εξοπλισμός
- Προμήθειες γραφείου
- Εξοπλισμός απεικόνισης, αναλώσιμα και υπηρεσίες εκτύπωσης
- Οδικός φωτισμός και σηματοδότες κυκλοφορίας
- Σχεδιασμός, κατασκευή και συντήρηση οδών
- Προϊόντα κλωστοϋφαντουργίας
- Οδικές μεταφορές
- Διαχείριση και συλλογή αποβλήτων
- Υποδομές επεξεργασίας λυμάτων
- Υδρονικοί θερμαντήρες
- Λοιπά
Οι προαναφερόμενες καλές πρακτικές καταδεικνύουν τον τρόπο που οι αναθέτουσες αρχές στην Ευρώπη έχουν επιτυχώς «πρασινίσει» μία δημόσια σύμβαση και παρέχουν συμβουλές για την αναπαραγωγή εμπειριών.
Η. ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ
Ευρωπαϊκό επίπεδο
- Οδηγία 2014/24/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Φεβρουαρίου 2014, σχετικά με τις δημόσιες προμήθειες και την κατάργηση της οδηγίας 2004/18/ΕΚ.
- Οδηγία 2014/25/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβούλιου, της 26ης Φεβρουαρίου 2014 , σχετικά με τις προμήθειες φορέων που δραστηριοποιούνται στους τομείς του ύδατος, της ενέργειας, των μεταφορών και των ταχυδρομικών υπηρεσιών και την κατάργηση της οδηγίας 2004/17/ΕΚ.
- Οδηγία 2009/33/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 23ης Απριλίου 2009, σχετικά με την προώθηση καθαρών και ενεργειακώς αποδοτικών οχημάτων οδικών μεταφορών, όπως τροποποιήθηκε με την Οδηγία (ΕΕ) 2019/1161 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 20ης Ιουνίου 2019.
- Οδηγία 2010/31/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Μαΐου 2010, για την ενεργειακή απόδοση κτιρίων.
- Οδηγία 2012/27/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 25ης Οκτωβρίου 2012, για την ενεργειακή απόδοση, την τροποποίηση των οδηγιών 2009/125/ΕΚ και 2010/30/ΕΕ και την κατάργηση των οδηγιών 2004/8/ΕΚ και 2006/32/ΕΚ.
- Οδηγία (ΕΕ) 2018/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, σχετικά με την τροποποίηση της οδηγίας 2012/27/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση.
- Οδηγία (ΕΕ) 2018/844 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ης Μαΐου 2018, για την τροποποίηση της οδηγίας 2010/31/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων και της οδηγίας 2012/27/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση.
Στην ιστοσελίδα της ΕΕ παρουσιάζεται η κοινή μεθοδολογία σχετικά με τα ελάχιστα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης δημόσιων κτηρίων (https://ec.europa.eu/energy/en/topics/energy–efficiency/energy–performance–of–buildings)
- Οδηγία (ΕΕ) 2019/904 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 5ης Ιουνίου 2019 σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον .
- Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 106/2008 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 15ης Ιανουαρίου 2008 σχετικά με ένα πρόγραμμα της Ένωσης για την επισήμανση της ενεργειακής απόδοσης του εξοπλισμού γραφείου.
- Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) της Agenda 2030 των Ηνωμένων Εθνών.
- 7ο Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Πολιτικής της ΕΕ για το διάστημα μέχρι το έτος 2020
- Εγχείρημα «ΕΥΡΩΠΗ 2030»
- Μακροπρόθεσμη Στρατηγική της ΕΕ για το 2050 και Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία
- Σχέδιο Δράσης της ΕΕ για την Κυκλική Οικονομία
Εθνικό επίπεδο
- Νόμος 4342/2015 (ΦΕΚ Α΄ 143/09-11-2015) – Συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις, ενσωμάτωση στο Ελληνικό Δίκαιο της Οδηγίας 2012/27/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 25ης Οκτωβρίου 2012 «Για την ενεργειακή απόδοση, την τροποποίηση των Οδηγιών 2009/125/ΕΚ και 2010/30/ΕΕ και την κατάργηση των Οδηγιών 2004/8/ΕΚ και 2006/32/ΕΚ», όπως τροποποιήθηκε από την Οδηγία 2013/12/ΕΕ του Συμβουλίου της 13ης Μαΐου 2013 «Για την προσαρμογή της Οδηγίας 2012/27/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την ενεργειακή απόδοση, λόγω της προσχώρησης της Δημοκρατίας της Κροατίας» και άλλες διατάξεις.
- Νόμος 4412/2016 (ΦΕΚ Α΄ 147/08-08-2016) – Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις Οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ).
- Νόμος 4710/2020 (ΦΕΚ Α΄ 142/23-07-2020) – Προώθηση της ηλεκτροκίνησης και άλλες διατάξεις.
- Νόμος 4736/2020 (ΦΕΚ Α΄ 200/20-10-2020) – Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/904 σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον και λοιπές διατάξεις.
- 4ο Εθνικό Σχέδιο Δράσης Ενεργειακής Απόδοσης (ΣΔΕΑ) (Αριθμ. ΔΕΠΕΑ/Γ/οικ. 171872 /ΦΕΚ Β’ 1001 /21.03.2018)– Έγκριση του Εθνικού Σχεδίου Δράσης Ενεργειακής Απόδοσης (ΕΣΔΕΑ) και της ετήσιας έκθεσης προόδου για την επίτευξη του εθνικού στόχου ενεργειακής απόδοσης, έτους 2017
- Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) (Αριθμ. 4/ΦΕΚ Β’ 4893/31.12.2019) – Κύρωση του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ).
- Εθνική Στρατηγική για τη Βιώσιμη και Δίκαιη Ανάπτυξη 2030 (Μάιος 2019).
- Η Εθνική Αναπτυξιακή Στρατηγική
- Εθνική Στρατηγική για τις Δημόσιες Συμβάσεις.
- Εθνική Στρατηγική για την Κυκλική Οικονομία
